สวนสมุนไพรสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี จังหวัดระยอง

               สวนสมุนไพรสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี จังหวัดระยอง มีเนื้อที่ประมาณ 60 ไร่  ดำเนินการโดย บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน)   เพื่อรวบรวมพรรณไม้น้อมเกล้าถวายแด่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี    บริเวณโดยรอบประกอบด้วย

            ประกอบด้วยหัวข้อ
            1.1) มหัศจรรย์แห่งภูมิปัญญา การรักษาแบบพื้นบ้านด้วยสมุนไพร บ้านหมอยา

            1.2) การตรวจธาตุเจ้าเรือนของตัวเอง และเมนูอาหารตามธาตุ

            1.3) ห้องแสดงเครื่องยาและผลิตภัณฑ์สมุนไพร

            จัดสมุนไพรเป็นกลุ่มตามสรรพคุณ ตัวอย่างเช่น

กลุ่มพืชหอม

• จันทน์เทศ (Numeg) Myristica fragrans Houtt. วงศ์ Myristicaceae 
  เยื่อหุ้มเมล็ด ใช้เป็นเครื่องเทศ ขับลม
• กระดังงาไทย (Perfume Tree, Kananga)  Cananga odorata (Lam) Hook f. & Thomson วงศ์ Annonaceae  
  ดอก แก้ลมวิงเวียน ลมจุกเสียด บำรุงหัวใจ

• กระดังงาสงขลา (Ylang Ylang)  Cananga odorata (Lam.) Hook.f & Thomson var fruticose (Craib) J. Sinclair วงศ์ Annonaceae 
  ดอก บำรุงหัวใจ  ใบ บำรุงธาตุ และบำรุงโลหิต

• กุหลาบมอญ (Damask Rose)  Rosa damascena Herrm. วงศ์ Rosaceae 
  ดอก แก้ไข้ บำรุงหัวใจ  กลีบดอก มีน้ำมันหอมระเหย

• ใบพิมเสน (Patchouli)  Pogostemon cablin (Blanco) Benth. วงศ์ Labiatae 
  น้ำมันจากใบ ช่วยย่อยอาหาร ขับปัสสาวะ

• สะระแหน่ญี่ปุ่น (Japanese Mint)  Mentha arvensis L. var piperascens Malinv. ex Holmes วงศ์ Labiatae  
  ลำต้น ใบ ขับลม แก้ปวดท้อง

• นมแมว Rauwenhoffia siamensis Scheff. วงศ์ Annonaceae  
  ราก เนื้อไม้ แก้ไข้หวัด ไข้ทับระดู   ดอกมีน้ำมันหอมระเหย

• ตะไคร้ (Lemon Grass) Cymbopogon citratus (DC.) Stapf. วงศ์ Gramineae  
  ทั้งต้น ช่วยลดความดันโลหิตสูง แก้ขัดเบา ขับปัสสาวะ

กลุ่มบำรุงหัวใจ

• บุนนาค (Indian Rose)  Mesua ferrea L. วงศ์ Guttiferae  
  ดอก บำรุงลิต แก้ไข้ แก้อ่อนเพลีย

• เตยหอม (Screw Pine)  Pandanus amaryllifolius Roxb. วงศ์ Pandanaceae  
  ใบ แก้โรคผิวหนัง โรคหัด ใช้เป็นยาบำรุงหัวใจ

• จันทน์กระพ้อ (Vatica)  Vatica diospyroides Symington วงศ์ Dipterocarpaceae  
  ดอก ยาหอมบำรุงหัวใจ แก้ลม

กลุ่มแก้โรคผิวหนัง

• พุดตาน (Changeable Rose)  Hibiscus mutabilis L. วงศ์ Malvaceae  
  ใบ ดอก แก้บวม แผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก

• เปล้าใหญ่ Croton rorburghii วงศ์ Euphorbiaceae  
  รากและใบ แก้โรคผิวหนัง แก้โรคเรื้อน

• ทองพันชั่ง (Common Rhinacanthus)  Rhinacanthus nasutus (L.) Kurz วงศ์ Acanthaceae  
  ราก ใบ รักษาโรคผิวหนัง กลาก เกลื้อน ผื่นคัน

• มะหวด Lepisanthes rubiginosa (Roxb.) Leenh. วงศ์ Sapindaceae  
  ราก แก้ไข้ รักษาโรคผิวหนัง

• นางแย้ม (Seaside Clerodendron, Indian Privet)  Clerodendrum chinense (Osbeck) Mabb. วงศ์ Lamiaceae  
  ราก ขับปัสสาวะ แก้ไตพิการ  ใบ รักษาโรคผิวหนัง

• มะคำดีควาย (Soapberry)  Sapindus emarginatus Vahl. และ Sapindus rarak DC.  วงศ์ Sapindaceae 
  ผล รักษาโรคผิวหนัง รังแค แก้ชันนะตุ

• บัวบก (Asiatic Pennywort)  Centella asiatica Urb. วงศ์ Umbelliferae  
  ลำต้นและใบ แก้ช้ำใน รักษาโรคผิวหนัง

• พลูคาว (Rainbow Plant, Chameleon Plant)  Houttuynia cordata Thumb. วงศ์ Sauraraceae  
  ใบ แก้กามโรค แก้โรคผิวหนัง ทุกชนิด

• น้อยหน่า (Custard Apple)  Annona squamosa L. วงศ์ Annonaceae  
  ใบสดและเมล็ด รักษาหิด กลาก เกลื้อน ฆ่าเหา

• ขันทองพยาบาท (False Lime Merlimau)  Suregada multiflora (A. Juss) Baill. วงศ์ Euphorbiacea  
  เปลือกต้น รักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อน

แก้อ่อนเพลีย บำรุงกำลัง

• บุนนาค (Indian Rose)  Mesua ferrea L. วงศ์ Guttiferae  
  ดอก บำรุงลิต แก้ไข้ แก้อ่อนเพลีย

• มะตูม (Bael Fruit Tree)  Aegle marmelos (L.) Correa วงศ์ Rutaceae  
  ผลดิบแห้ง ทำให้สดชื่น หายอ่อนเพลีย

กลุ่มแก้ไข้

• มะฮอกกานีใบเล็ก (West Indian Mahogany)  Swietenia mahogani L. วงศ์ Meliaceae  
  เปลือกต้น สมานแผล แก้ไข้ เจริญอาหาร

• มะฮอกกานีใบใหญ่ (Baywood)  Swietenia macrophylla King วงศ์ Meliaceae  
  เปลือกต้น แก้ไข้ เจริญอาหาร

• จันทน์ชะมด  Aglaia silvestris (M. Roem.) Merr. วงศ์ Meliaceae  
  เนื้อไม้และแก่น แก้ไข้ คลื่นเหียน อาเจียน บำรุงหัวใจ

กลุ่มขับน้ำนม

• ข่าน้ำ เร่ว   Alpinia mutica Roxb. วงศ์ Zingiberaceae  
  ดอกและผล แก้ไข้ แก้ระดูขาว  เมล็ด ขับน้ำนม

• ผักเป็ดแดง (Joyweed)  Alternanthera bettzickiana (Regel) G. Nichoson วงศ์ Amaranthaceae  
  ทั้งต้น ฟอกและบำรุงโลหิต ขับน้ำนม

• ละหุ่ง (Caster)  Ricinus communis L. วงศ์ Euphobiaceae  
  ต้น ใบ และราก ขับน้ำนม บำรุงน้ำนม แก้ช้ำรั่ว

• กุยช่าย (Chinese Chives)  Allium tuberosum Rottler ex Spreng. วงศ์ Alliaceae  
  ใบ แก้นิ่ว ขับปัสสาวะ แก้อาเจียน  ส่วนทั้ง 5 ใช้ขับน้ำนม

กลุ่มถอนพิษ

• ฆ้องสามย่าน (Christmas Tree Plant)  Kalanchoe integra (Medik.) Kuntze วงศ์ Crassulaceae  
  ต้น พอกฝี แก้ปวด  ใบถอนพิษ แก้ลิ้นเป็นฝ้า 

• พนมสวรรค์ (Pagoda Plant)  Clerodendrum paniculatum L. วงศ์ Labiatae  
  รากแก้ พิษฝี พิษตะขาบ แมงป่อง

• ผักบุ้งทะเล (Goat’s Foot Creeper)  Ipomoea pes-caprae (L.) R.Br. วงศ์ Convolvulaceae  
  ใบ ราก และลำต้น แก้พิษแมงกะพรุน ขับปัสสาวะ

• ว่านมหากาฬ (Frangipani)  Gynura pseudochina (L.) DC. วงศ์ Compositae  
  รากดับพิษ แก้ไข้ แก้พิษอักเสบ

• เขยตาย (Jamaica Mandarin Orange)  Glycosmis pentaphylla (Retz.) DC. วงศ์ Rutaceae  
  เปลือกต้นและลำต้น รักษาฝีภายนอกและภายใน ขับพิษ

• ชองระอา เสลดพังพอนตัวผู้ (Hop-headed Barieria)  Barleria lupulina Lindl. วงศ์ Acanthaceae  
  ราก แก้พิษตะขาบ  ใบ ถอนพิษอักเสบจากแมลงสัตว์กัดต่อย

• รามใหญ่ (Shoebutton Ardisia)  Ardisia elliptica Thunb. วงศ์ Myrsinaceae  
  ราก แก้พิษงู แก้ท้องเสีย รักษากามโรค

กลุ่มแก้ไอ ขับเสมหะ

• มะขามป้อม (Indian Gooseberry)  Phyllanthus emblica L. วงศ์ Euphobiaceae  
  ผลสดหรือแห้ง ขับเสมหะ ทำให้ชุ่มคอ แก้ไข้

• มะขาม (Tamarind)  Tamarindus indica L วงศ์ Leguminosae-Caesalpinioideae
  ราก ฝัก และใบ แก้ท้องร่วง ขับเสมหะและโลหิต

• มะเฟือง (Carambola, Starfruit)  Averrhoa carambola L. วงศ์ Oxalidaceae  
  ดอก ขับพยาธิ แก้ไข้  ผล ขับเสมหะ ขับเลือด

• กระวาน (Camphor Seed)  Amomum testaceum Ridl. วงศ์ Zingiberceae  
  ผล ขับลมในกระเพาะอาหาร ขับเสมหะ

• ชะมวง (Cowa Mangosteen)  Garcinia cowa Roxb. ex Choisy วงศ์ Guttiferae  
  ใบและผล ยาระบาย แก้ไข้ ขับเสมหะ แก้ไอ

• จิก (Fresh Water Mangrove)  Barringtonia acutangula (L). Gaertn. วงศ์ Lecythidaceae  
  เมล็ด รสร้อน เป็นยาแก้ไอ ขับเสมหะ

กลุ่มขับพยาธิ

• สะแกนา  Combretum quadrangulare Kurz วงศ์ Combretaceae  
  เมล็ด ขับพยาธิไส้เดือนและพยาธิเส้นด้าย

• มะเกลือ (Ebony Tree)  Diospyros mollis Griff. วงศ์ Ebenaceae  
  ผลและเมล็ด ถ่ายพยาธิ  ราก ขับพยาธิ ขับลม

• แก้ว (Andaman Satiwood)  Murraya paniculata (L.) Jack วงศ์ Rutaceae  
  ใบ แก้ปวดท้อง ขับโลหิตระดู ขับพยาธิ

• เลี่ยน (China Berry Tree)  Melia azedarach L. วงศ์ Meliaceae  
  ใบ ขับพยาธิตัวกลม ขับระดู ไล่แมลง

• มะขาม (Tamarind)  Tamarindus indica L. วงศ์ Leguminosae-Caesalpinioideae 
  มะขามเปียก เป็นยาถ่าย เนื้อในเมล็ดเป็นยาฆ่าพยาธิไส้เดือน

กลุ่มแก้บิด โรคกระเพาะ ท้องเดิน

• ทับทิม (Pomegranate)  Punica granatum L. วงศ์ Punicaceae  
  เปลือกผล แก้ท้องร่วง แก้บิด สมานแผล

• มะนาวไม่รู้โห่  Carissa carandas L. วงศ์ Apocynaceae  
  ใบ แก้ท้องร่วง แก้เจ็บคอ แก้ปวดหู

• ปอลมปม  Thespesia lampas (Cav.) Dalzell  วงศ์ Malvaceae  
  ราก แก้บิด

• ปอบิด (East Indian Screw Tree)  Helicteres isora L. วงศ์ Sterculiaceae  
  เปลือกต้นและราก บำรุงธาตุ แก้ท้องร่วง

• หมีเหม็น (Indian Laurel)  Litsea glutinosa (Lour.) C.B. Rob. วงศ์ Lauraceae  
  เปลือกต้น แก้บิด แก้ปวดมดลูก

• ราชดัด (Brucea Fruit)  Brucea javanica (L.) Merr. วงศ์ Simaraubaceae  
  ผลและเมล็ด บำรุงน้ำดี แก้บิด เจริญอาหาร

• โมกใหญ่  Holarrhena pubescens Wall. ex G. Don วงศ์ Apocynaceae  
  เปลือกต้น แก้บิด แก้ไข้ บำรุงธาตุ

• กระท้อน (Santol)  Sandoricum koetjape (Burm.f.)  Merr. วงศ์ Meliaceae  
  ราก แก้ไข้ แก้ท้องเสีย แก้บิด

• เปล้าน้อย   Croton stellatopilosus H. Ohba วงศ์ Euphorbiaceae  
  เปลือกต้นและใบ รักษาโรคท้องเสีย บำรุงโลหิตประจำเดือน

• มังคุด (Mangosteen)  Garcinia mangostana L.วงศ์ Guttiferae  
  เปลือกผล สมานแผล แก้ท้องร่วง ท้องเสียเรื้อรัง

• แคบ้าน (Sesban)  Sesbania grandiflora (L.) Pers. วงศ์ Leguminosae-Papilionoideae  
  เปลือกต้น แก้ท้องร่วง บิด  ใบและดอก ดับพิษร้อน ถอนพิษไข้

กลุ่มยาถ่าย ยาระบาย

• ส้มเช้า   Euphorbia neriifolia L. วงศ์ Euphobiaceae  
  น้ำยางขาว ยาระบายอ่อนๆ ขับพยาธิ

• สมอไทย (Myrobalan Wood)  Terminalia chebula Retz. วงศ์ Combretaceae  
  ผลดิบ เป็นยาระบาย ขับเสมหะ แก้บิด

• รงทอง (Gamboge)  Garcinia hanburyi Hook.f. วงศ์ Guttiferae  
  น้ำยางสีเหลือง ใช้เป็นยาถ่ายอย่างแรง ขับเสมหะ และโลหิต

• สลอด (Croton Oil Plant)  Croton tiglium L. วงศ์ Euphorbiaceae  
  เมล็ด ยาถ่ายอย่างแรง ขับลม ขับเสมหะ

• คูน (Golden Shower)  Cassia fistula L. วงศ์ Leguminosae-Caesalpinioideae  ดอกเป็นยาระบาย แก้ไข้  เนื้อหุ้มเมล็ด แก้ท้องผูก

• สลัดไดป่า (Malayan Spurge Tree)  Euphorbia antiquorum L. วงศ์ Euphorbiaceae  
  น้ำยางขาว เป็นยาระบายอย่างแรง ยางสดกัดหูด

กลุ่มแก้ริดสีดวงทวาร

• ลั่นทมขาว (Frangipani)  Plumeria obtusa L. วงศ์ Apocynaceae  
  เปลือกราก ยาระบาย เนื้อไม้ แก้ไอ ยาถ่าย

Home Page นี้สร้างเมื่อกันยายน 2559
กลับไปหน้า การศึกษาสมุนไพร ณ สวนสมุนไพรสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี และสวนนงนุช