กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรรำมะสัก จังหวัดอ่างทอง

วันที่ 22 พฤษภาคม 2555

     กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรและแพทย์แผนไทย ตำบลรำมะสัก อำเภอโพธิ์ทอง จังหวัดอ่างทอง มีนางสงัด พรมเมศ เป็นหัวหน้ากลุ่ม  ซึ่งทางกลุ่มมีการผลิตผลิตภัณฑ์สมุนไพรในรูปแบบต่าง ๆ  ผลิตภัณฑ์ที่มีช่อเสียงคือ ลูกประคบ ชุดอบสมุนไพร    ผลิตภัณฑ์อื่นๆ ได้แก่ ยาหม่องสมุนไพร น้ำมันนวดสมุนไพร แชมพู สบู่ก้อน สบู่เหลว ครีมนวดผมสมุนไพร เป็นต้น โดยวัตถุดิบสมุนไพรที่นำมาใช้ผลิตส่วนใหญ่รับมาจากเกษตรกรภายในชุมชน เช่น ข่า ตะไคร้ และมีบางส่วนนำมาจากจังหวัดอื่น เช่น กระเทียม ขิง แก่นมะหาด

นางสงัด พรมเมศ หัวหน้ากลุ่มแม่บ้าน

           ขั้นตอนการสกัดสมุนไพรของกลุ่มจะอาศัยการต้มกลั่นกับน้ำในชุดกลั่น จะได้สารสกัด 2 ส่วนคือ น้ำที่กลั่นได้ และน้ำต้มสมุนไพร   วางน้ำต้มสมุนไพรไว้ให้ตกตะกอน นำเฉพาะส่วนใสมาผสมกับน้ำที่กลั่นได้ในสัดส่วนครึ่งต่อครึ่ง  ส่วนของตะกอนที่เหลือจากการกรอง จะนำไปรวบรวมและกลั่นซ้ำ แล้วนำน้ำกลั่นในครั้งหลังนี้มาผสมด้วย  ส่วนผสมที่ได้นี้จะนำไปใช้ในการผลิตแชมพู สบู่เหลว และผลิตภัณฑ์อื่นๆ  กากที่เหลือจากการเตรียมสารสกัดจะนำไปทำปุ๋ย   การเตรียมสารสกัดด้วยวิธีนี้จะทำให้ได้ตัวยาเข้มข้น   การนำน้ำกลั่นมาผสมกับน้ำต้มสมุนไพรจะทำให้สารสกัดไม่เสียง่าย และทำให้ผลิตภัณฑ์ที่เตรียมจากสารสกัดไม่ตกตะกอน   การต้มกลั่นต้องควบคุมอุณหภูมิไม่ให้ร้อนเกินสารสำคัญจะเสียและไม่ให้ต่ำเกินไปซึ่งจะทำให้กลั่นไม่ออก   การกลั่นใช้เวลาตามชนิดของสมุนไพร หากในสูตรมีการใช้สมุนไพรหลายชนิดผสมกันจะนำสมุนไพรมาผสมกันตามสูตรแล้วกลั่นไปพร้อมกันได้เลย ไม่นิยมการสกัดด้วยแอลกอฮอล์เพราะจะใช้กับเส้นผมไม่ได้   ในการกลั่นหากได้น้ำมันจะช้อนออกมาผลิตเป็นน้ำมันนวดเช่น ไพล เป็นต้น

เครื่องมือต้มกลั่นแบบต่างๆ
	ลักษณะของเครื่องมือต้มกลั่นที่ใช้ภูมิปัญญาชาวบ้าน ใช้หม้อขนาดใหญ่ต้มสมุนไพร แล้วแขวนหม้อขนาดเล็กกว่าไว้ข้างใน จากนั้นปิดฝาหม้อใหญ่ด้วยกะทะที่หล่อน้ำไว้ น้ำที่กลั่นได้จะตกลงในหม้อขนาดเล็กที่แขวนไว้

สมุนไพรบางชนิด เช่น มะคำดีควาย ต้มแล้วจะข้น กรองยาก และเสียง่าย  และสมุนไพรที่เสียง่าย เช่น อัญชัน จะใช้วิธีทำเป็นน้ำหมัก

การสะตุสารส้ม นำสารส้มมาใส่กะละมังสแตนเลส แล้วให้ความร้อนด้วยการวางบนเตาถ่านจนสารส้มเปลี่ยนจากใส กลายเป็นสีขาวขุ่น

การเตรียมครีมนวดดอกอัญชัน โดยผสมน้ำต้มดอกอัญชันกับสารสูตรครีมนวด แล้วกวนในหม้อสแตนเลสใบใหญ่บนเตาไฟ เพื่อไม่ให้เป็นเม็ด จากนั้นนำไปกรองผ่านตะแกรงลวดที่วางอยู่บนกระด้งไม้ วางบนถังพลาสติกสีฟ้าขนาดใหญ่   ยีครีมนวดบนกระดงให้ไหลลงถัง นำไปบรรจุขวดขายได้

โรงตากสมุนไพรพลังแสงอาทิตย์

           ภาควิชาเภสัชเวท คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ขอขอบพระคุณ ที่อนุญาตให้เข้าชมมา ณ ที่นี้ด้วย

Home Page นี้สร้างเมื่อ กรกฎาคม 2555
กลับไป