เร่ว


ชื่อวิทยาศาสตร์ Amomum villosum Lour. var. xanthioides (Wall. ex Baker) T.L. Wu & S.Chen
ชื่อพ้อง Amomum xanthioides Wall. ex Baker
ชื่อวงศ์ ZINGIBERACEAE
ชื่อสามัญ Bastard cardamom, Tavoy cardamom
ชื่ออื่นๆ
เงี้ยว-เชียงใหม่ ผาลา
เชียงใหม่ มะหมากอี, มะอี้, หมากอี้
ภาคกลาง เร่ว
ภาคอีสาน หมากเน็ง
สระบุรี หมากแหน่ง
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ไม้ล้มลุก ที่มีลำต้นใต้ดิน สูงประมาณ 1 – 2 เมตร ลักษณะเป็นเหง้าหรือแง่ง มีไหลคล้ายรากหญ้าคา เนื้อในสีขาว ลำต้นเทียมเหนือดินจะเป็นกาบก้านใบกลม มีสีเขียว

ใบ เป็นพืชใบเดี่ยว ออกเรียงสลับเหมือนใบข่าใหญ่ ลักษณะใบรูปใบหอกแกมรูปไข่ ปลายใบยาวคล้ายหาง โคนใบรูปลิ่ม ขอบใบเรียบ ก้านใบสั้น แผ่นใบสีเขียวเข้ม

ดอก ออกดอกเป็นช่อแบบช่อกระจะ แทงช่อออกที่ปลายยอดลำต้นออกดอกทีละหลายๆ ดอก รูปดอกเป็นรูปปากเปิด ดอกสีขาวนวล และมีแผ่นแบนกว้างห้อยลงมาคล้ายกลีบดอกแบบกลีบปาก สีเหลืองเข้มปะแต้มด้วยสีแดงอมม่วง

ผล ลักษณะรูปทรงกลมโต มีขนาดเท่าผลพิกุลขนาดกลาง ผลดิบจะมีสีเขียว เมื่อแก่และสุกจะมีสีส้มอมแดง และภายในผลจะมีเมล็ดสีน้ำตาล
ประโยชน์ทางยา
ใบ รสปร่า ขับลม แก้ปัสสาวะพิการ แก้โรคเกี่ยวกับไขมัน
ดอก รสปร่า แก้พิษอันเกิดเป็นเม็ดผด ผื่นคัน ตามร่างกาย
ผล รสมันเฝื่อนออกเปรี้ยว แก้ไข้เพื่อดีและเสมหะ แก้ริดสีดวงทวาร แก้ธาตุพิการ แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ จุกเสียด แก้ปวดท้อง แก้หืดไอ แก้โลหิตขึ้นเบื้องสูง แก้ไข้สันนิบาต ขับผายลม ทำให้เรอ
เมล็ด รสร้อนเผ็ดปร่า ขับลม ขับน้ำนม แก้ปวดท้อง แก้คลื่นเหียนอาเจียน ลดไขมันในเลือด ลดความเป็นพิษของสารที่มีผลต่อตับ
ลำต้นเทียมเหนือดิน รสปร่า แก้คลื่นไส้ อาเจียน
ราก เหง้าหรือลำต้นใต้ดิน รสปร่า แก้หืด ไอ แก้คลื่นไส้ อาเจียน
DNA barcode ตัวอย่าง
รูปภาพ
ข้อมูลเพิ่มเติม อ่าน
เอกสารอ้างอิง
อ.โชติอนันต์ และคณะ. (2551). สมุนไพรไทย สำหรับงานสาธารณสุขมูลฐาน. หน้า 104.