พญายอ

ชื่อวิทยาศาสตร์	Clinacanthus nutans (Burm.f.) Lindau.
ชื่อวงศ์	ACANTHACEAE
ชื่อสามัญ
ชื่ออื่นๆ
เชียงใหม่ ผักมันไก่, ผักลิ้นเขียด ลำปาง พญาปล้องคำ กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน โพะโซ่จาง พิษณุโลก เสลดพังพอนตัวเมีย ภาคกลาง พญาปล้องดำ, พญาปล้องทอง ทั่วไป พญายอ
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์	ไม้เถาล้มลุก มีลักษณะเป็นพุ่มแกมเลื้อยเถา มักจะเลื้อยพาดไปตามต้นไม้อื่นๆ ลำต้นหรือกิ่งก้าน เกลี้ยง เป็นข้อปล้อง ต้นอ่อนจะเป็นสีเขียว แตกกิ่งก้านดกทึบ ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกตรงข้ามกันเป็นคู่ๆ ลักษณะใบรูปใบหอกยาวแคบๆ ปลายใบยาวแหลม ไม่มีหนาม โคนใบแหลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบสีเขียว ขนาดยาว 7-9 ซม. กว้าง 2-3 ซม. ก้านใบยาว 0.5 ซม. ดอก ออกดอกเป็นกระจุกตรงปลายกิ่ง กลีบรองกลีบดอกสีเขียวยาวเท่าๆ กัน มีขนเป็นต่อมเหนียวๆ อยู่โดยรอบ กลีบดอกเป็นหลอด ยาว 3-4 ซม. ปลายแยกเป็น 2 กลีบ คือกลีบบนและกลีบล่าง สีแดงอมส้ม เกสรตัวผู้มี 2 เกสรตัวเมียเกลี้ยงไม่มีขน ผล เป็นผลแห้ง ลักษณะรูปรี แตกออกได้ เมล็ดแบน
ประโยชน์ทางยา
ต้น ใช้ถอนพิษ โดยเฉพาะพิษแมลงสัตว์กัดต่อย ตะขาบ แมลงป่อง รักษาอาการอักเสบ งูสวัด ลมพิษ แผลน้ำร้อนลวก ใบ รสจืดเย็น นำมาสกัดทำทิงเจอร์และกรีเซอรีน ใช้รักษาแผลผิวหนังชนิดเริ่ม Herpes และรักษาแผลร้อนในในปาก Apthousดับพิษร้อน แก้แผลน้ำร้อนลวก ราก รสจืดเย็น ปรุงเป็นยาขับปัสสาวะ ขับประจำเดือน แก้ปวดเมื่อยบั้นเอว ฝนทาแก้พิษงู ตะขาบ แมงป่อง ทั้งต้น รสจืดเย็น แก้พิษงู พิษแมลงสัตว์กัดต่อย แก้เริม แก้บิด ถอนพิษไข้ ไฟลามทุ่ง โขลกกับดินประสิวเล็กน้อยผสมเหล้าขาวคั้นเอาน้ำดื่มและเอากากพอก
DNA barcode	ตัวอย่าง
รูปภาพ
พญายอ, ต้น พญายอ, หน้าใบ   พญายอ, หลังใบ   พญายอ, herbarium ตัวอย่างที่ 1 พญายอ, herbarium ตัวอย่างที่ 2   พญายอ, herbarium ตัวอย่างที่ 3
เอกสารอ้างอิง
พญาปล้องทอง. (2557)สืบค้นเมื่อ 5 มกราคม 2560, จากhttps://www.samunpri.com/%E0%B8% 9E%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0% B8%87%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87/ อ.โชติอนันต์ และคณะ. (2551). สมุนไพรไทย สำหรับงานสาธารณสุขมูลฐาน. หน้า 283, 291.