บัญชีสมุนไพร

สาบเสือ

สาบเสือ, ต้น

สาบเสือ, หน้าใบ

สาบเสือ, หลังใบ

สาบเสือ, ดอก

สาบเสือ, herbarium ตัวอย่างที่ 1

สาบเสือ, herbarium ตัวอย่างที่ 2

สาบเสือ, herbarium ตัวอย่างที่ 3

ชื่อวิทยาศาสตร์

Chromolaena odorata (L.) R.M.King&H.Rob.

ชื่อวงศ์

COMPOSITAE

ชื่อสามัญ

Siam weed, Bitter bush, Christmas bush, Devil weed, Camfhur grass,

ชื่ออื่นๆ

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

จัดเป็นวัชพืชที่มีถิ่นกำเนิดในแถบอเมริกากลาง โดยมีเขตแพร่กระจายตั้งแต่ทางตอนใต้ของรัฐฟลอริดาไปจนถึงทางตอนเหนือของประเทศอาร์เจนตินา และระบาดทั่วไปในเขตร้อนทั่วทุกทวีป (ยกเว้นการระบาดเข้าไปในทวีปออสเตรเลีย ซึ่งจะพบได้เพียงเล็กน้อยเท่านั้นในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา) โดยจัดเป็นพรรณไม้ล้มลุก เป็นพืชที่แตกกิ่งก้านสาขามากจนเหมือนทรงพุ่ม กิ่งก้านและลำต้นจะปกคลุมไปด้วยขนนุ่มอ่อน ๆ มีลำต้นสูงประมาณ 1-2 เมตร ใบเป็นใบเดี่ยวออกจากลำต้นที่ข้อแบบตรงกันข้าม ใบมีสีเขียวอ่อน ลักษณะของใบคล้ายรูปรีทรงรูปสามเหลี่ยม ปลายใบแหลม ฐานใบกว้าง ใบเรียวสอบเข้าหากัน มีขอบใบหยัก ที่ใบเห็นเส้นชัดเจน 3 เส้น ผิวใบทั้งสองด้านมีขนอ่อนปกคลุม ใบและก้านเมื่อนำมาขยี้จะมีกลิ่นแรงคล้ายกลิ่นสาบเสือ ดอกออกเป็นช่อ มีสีขาวหรือสีฟ้าอมม่วง มีดอกย่อยประมาณ 10-35 ดอก โดยดอกวงนอกจะบานก่อนดอกวงใน ที่กลีบดอกหลอมรวมกันเป็นหลอด ผลขนาดเล็ก มีรูปร่างคล้ายรูปห้าเหลี่ยม มีสีน้ำตาลหรือสีดำ มีหนามแข็งบนเส้นของผล ที่ปลายผลมีขนสีขาว ช่วงพยุงให้ผลและเมล็ดสามารถปลิวตามลมได้

ประโยชน์ทางยา

ต้น	เป็นยาแก้ ปวดท้อง ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ แก้บวม ดูดหนอง แล้วนอกจากนี้ ใบสาบเสือ ยังมีฤทธิ์ พิชิตปลวกได้อีกด้วย
ใบ	มีสารสำคัญ คือ กรดอะนิสิกและฟลาโวนอยด์หลายชนิด เช่น ไอโซซากูรานิติน และโอโดราติน นอกจากนี้ยังมีสารพวกน้ำมันหอมระเหย ซึ่งประกอบไปด้วยสารยูพาทอล คูมาริน โดยสารสำคัญเหล่านี้จะไปออกฤทธิ์ที่ผนังเส้นเลือดทำให้เส้นเลือดหดตัว และนอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ไปกระตุ้นสารที่ทำให้เลือดแข็งตัวได้เร็วขึ้น ทำให้สามารถห้ามเลือดได้[5]ใช้เป็นยารักษาแผลสด สมานแผล ถอนพิษแก้อักเสบ แก้พิษน้ำเหลือง แก้ตาฟาง แก้ตาแฉะ แก้ริดสีดวงทวารหนัก รักษาแผลเปื่อย ชาวโอรังอัสลีในรัฐเประ ประเทศมาเลเซียใช้ยาต้มที่ใส่ใบใช้เป็นยาขับปัสสาวะ
ดอก	เป็นยาแก้ร้อนใน กระหายน้ำ ชูกำลัง แก้อ่อนเพลีย บำรุงหัวใจ แก้ไข้

DNA Barcode

ตัวอย่างที่ 1

รหัสการเก็บ	T6-1
รหัสพิพิธภัณฑ์
จังหวัด	นครปฐม
ละติจูด - ลองติจูด	13.480585N, 100.062688E, 11
วันที่เก็บ	15.01.2017
ผู้เก็บ	ส่งศักดิ์ ทองขาว

ITS2
psbA-trnH
rbcL
matK

sequence	GTGTGAATTGCAGAATCCCGTGAACCATCGAGTTTTTGAACGCAAGTTGCGCCTGAAGCC TCCCGGCTGAGGGCACGTCTGCCTGGGCGTCACGCATCACGTCACCCACATCAAACGTCC TTGTTTGGATTGTGATGTATGTGGGTGGAGACTGGTCTCCTGTGCCCATGGTGCGGTTGG CCCAAATATGAGTCCGCTTTAGAGTGACGCACGACTGGTGGTGGTTGACTTAACGGTCGT CTCGTGTCGTGTGTTTCGATTCTTAAAGGTGAAAACTCTTCAAGTACCCTGATGCGCTGT CTTGTAACGGCTCTTCGATCGCGACCCCAGGTCAGGCGGGACTACCCGCTGAGTTTAAGC ATATCAATAAGCGGAGGAAAAGAAACTTACAAGGATTCCCTTAGTAACGGCGAGCGAACC GGGAACAGCCCAGCTTGAAAATCGGACGGCCTGGTCGTTTGAATTGTAGTC
คำอธิบาย sequence	5.8S ribosomal RNA, internal transcribed spacer 2, 28S ribosomal RNA(<1…>471)
Genbank	-
Link Genbank	-

sequence	AATGCTCATAATTTCCCTCTAGACTTAGCTGCTATTGAAGCTCCATCTACAAATGGATAA GACTTTGGTCTGATTGTATAGGAGTTTTTGAACTAAAAAAGGAGCAATAGCTTCCCTCTT GTTTTATCAATAGGGCGTTATTGCTCCTTTTTTTATTTAGTACTATTAGCCTTATATAGT TTCTTTAAAAATAACAAGGACTTTTTATAGTTTGGTTCGAGTTACGTGGTTTTTCTTTTT ATTCATTTATATTATAGGTTTCGATATAATATACTTTTACCAATCTTTTCTGAAGTTTCA TTTCTAATTCAATTTCAATCGAAAATAGATCAAAATTAAAATTTTTCTGATTTCTTACTT TTATTTATTAATTTATTTATTAAATAAGAAAGAAATAATATGCTTTTTTATGTTAATGGA AAAATATAGTAATACTAGATAATAGTAGAGGGGCGGATGTAGCCAAGTGGATCAAGGCAG TGGATTGTGAA
คำอธิบาย sequence	psbA gene(<1...60)/ intergenic spacer(61...452)/ trnH gene(453...>491)
Genbank	-
Link Genbank	-

sequence	TAAAGCAAGTGTTGGATTCAAAGCTGGTGTTAAAGATTATAAATTGACTTATTATACTCC TGAATATGAAACCAAGGATACTGATATCTTGGCAGCATTTCGAGTAACTCCTCAACCTGG AGTTCCGCCTGAAGAAGCAGGGGCCGCCGTAGCTGCCGAATCTTCTACTGGTACATGGAC AACTGTATGGACCGATGGACTTACGAGCCTTGATCGTTACAAAGGCCGATGCTATGGAAT CGAGCCTGTTCCTGGAGAAGACAATCAATATATTGCTTATGTAGCTTATCCATTAGACCT TTTTGAAGAAGGTTCTGTTACTAACATGTTTACTTCCATTGTAGGTAATGTATTTGGGTT CAAAGCCCTGCGTGCTTTACGTCTGGAAGATTTGCGAATCCCTATTGCGTATATTAAAAC TTTCGATGGTCCGCCTCACGGTATCCAAGTTGAGAGAGATAAATTGAACAAGTATGGTCG TCCCCTGTTGGGATGTACTATTAAACCTAAATTGGGGTTATCCGCTAAAAACTACGGTAG AGCTTGTTATGAATGTCTTCGTGGTGGCCTTGATTTTACTAAAGATGATGAGAACGTAAA CTCCCAACCGTTTATGCGTTGGAGAGACCGTTTCGTATTTTGTGCCGAAGCTATTTATAA AGCACAAGCTGAAACAGGTGAAATCAAAGGGCATTACTTGA
คำอธิบาย sequence	ribulose-1,5-bisphosphate carboxylase/oxygenase large subunit(<1...>701), patial sequence
Genbank	-
Link Genbank	-

sequence	ATTTGACTCGATACAAACTTTTTTTTTTTGAAGATCCGCTATGATAATGAGAAAGATTTC TGTATATACGGCCAAAGCGCTCAATAATATCAGAATCTGATAAATCGGACCAAATCGCCT TACTAATAGGATGCCCCAATGCGTTACAAAATTTCGATTTAGCCAATGATCCAACCAGAG GCATAATTGGAACAATACTATCAAACTTCTTAATAGCATTATCGATTAAAAATGTATTTT CTAGCATTTGACCGCGTACCATTGAAGGCGTTAGCCGCACGCTTGAACGATAACCCAGAA AGTAAAGGGAATGATTGGATAATTGGTTTATATAAATCCTTCCTGGTTGAGACCACAGGT AAAAATAAGATTTCCAGAAATTGACAAAGTAAGATTTCCATTTATTCATCAAAAGAAACG TCCCTTTTGAAGCAAGAATTGATTTTCCTTGATACCTAACATAATGCATGAAAGAATCTT TGAATAACCATAAATTCGCTTGAAAAGCCCTGCCAAATACTTCTGAAAGATGCTCTATTT TTCCATAGAAATCTATTCGTTCAATAAGGGCTCCAGAAGATGTTGATCGTAAGTGAGAAG ATTGGTTACGGAGAAAGAGGAAGCCAGATTCATATTCACATACATAAGAAGTATATAGGA AGAAGAATAGTCTGTGATTTCTTTTTGAAAAAAGAAGAACCGGCTTTCTTTGAATTTGAA GTAATAAAACTATCCCAATTATGACAAAAGAATCTTAATAAATGCAAAGAGGAAGCATCT TTTATCCAATAGCGAATAGCCTGAA
คำอธิบาย sequence	ribulose-1,5-bisphosphate carboxylase/oxygenase large subunit(<1...>805), patial sequence
Genbank	-
Link Genbank	-

ตัวอย่างที่ 2

รหัสการเก็บ	T6-2
รหัสพิพิธภัณฑ์
จังหวัด	กาญจนบุรี
ละติจูด - ลองติจูด	14.324615N, 99.348387E, 184
วันที่เก็บ	27.07.2017
ผู้เก็บ	วันวิสาข์ ศึกษากิจ

ITS2
psbA-trnH
rbcL
matK

sequence	AATTCCGTGAACCATTGAGTTTTTGAACGCAAGTTGCGCCTGAGGCCTCCCGGCTGAGGG CACGTCTGCCTGGGCGTCACGCATCACGTCGCCTGCAACAAACGTCCTTGCTTGGATTGT GATGTATGCGGGCGGAGACTGGTCTCCCGTGCCCATGGCGCGGCTGGCCTAAATACGAGT CCGGTTAAGAGTGACGCACGACTTCTGGTGGTTGACTACGCGGTCGTCTCGTGTCGTGTG TTTCAATTCTTAAAGGGAAACGCTCTTGAACTACCCTGATGCGCCGCCTTGTGACGGCCC TTCAATCGCGACCCCGGGTCAGGCGGAACTACCCGCTAATTTTAACCATATCATTAACCG AAGGAAAAAAAACTTACAAGGATTCCCTTATTAACGGCGAGCGAACCGGGAACAGCCCAC CTTGAAAA
คำอธิบาย sequence	5.8S ribosomal RNA, internal transcribed spacer 2, 28S ribosomal RNA(<1…>428)
Genbank	-
Link Genbank	-

sequence	TAATGCTCATAATTTCCCTCTAGACTTAGCTGCTATTGAAGCTCCATCTACAAATGGATA AGACTTTGGTCTGATTGTATAGGAGTTTTTGAACTAAAAAAGGAGCAATAGCTTCCCTCT TGTTTTATCAATAGGGTGTTATTGCTCCTTTTTTTATTTAGTATTATATAGTTTCTTTAA AAATAACAAGGACTTTTTATAGTTTGGTTCGAGTTACGTGGTTTTTCTTTTTATTCATTT ATATTATATATATTATAGGTTTCTATATAATATACTTTTACCAATCTTTTCTGAAGTTTT ATTTATAATTCAATTTCAATCGGAAATAGATCAAAATTAAAATTTTTCTTATTTATTACT TTTATTTATTATTAAATTAAATAATAATAAATTAAATAAGAAAGAAATAATATGCTTTTT TATGTTAATGGAAAAATATAGTAATACTAGATAGAGGGGCGGATGTAGCCAAGTGGATCA AGGCAGTGGATTGTGAAT
คำอธิบาย sequence	psbA gene(<1...61)/ intergenic spacer(62...456)/ trnH gene(457...>498)
Genbank	-
Link Genbank	-

sequence	AGTGTCGGATTCAAAGCTGGTGTTAAAGATTATAAATTGACTTATTATACTCCTGAATAT GAAACCAAGGATACTGATATCTTGGCAGCATTTCGAGTAACTCCTCAACCTGGAGTTCCG CCTGAAGAAGCAGGGGCCGCCGTAGCTGCCGAATCTTCTACTGGTACATGGACAACTGTA TGGACCGATGGACTTACGAGCCTTGATCGTTACAAAGGCCGATGCTATGAAATCGAGCCT GTTCCTGGAGAAGACAATCAATATATTGCTTATGTAGCTTATCCATTAGACCTTTTTGAA GAAGGTTCTGTTACTAACATGTTTACTTCCATTGTAGGTAATGTATTTGGGTTCAAAGCC CTGCGTGCTTTACGTCTGGAAGATTTGAGAATCCCTATTGCGTATATTAAAACTTTCGAG GGTCCGCCTCACGGTATCCAAGTTGAGAGAGATAAATTGAACAAGTATGGTCGTCCCCTG TTGGGATGTACTATTAAACCTAAATTGGGGTTATCCGCTAAAAACTACGGTAGAGCTTGT TATGAATGTCTTCGTGGTGGCCTTGATTTTACTAAAGATGATGAGAACGTAAACTCCCAA CCGTTTATGCGTTGGAGAGACCGTTTCGTATTTTGTGCCGAAGCTATTTATAAAGCACAA GCTGAAACAGGTGAAATCAAAGGG
คำอธิบาย sequence	ribulose-1,5-bisphosphate carboxylase/oxygenase large subunit(<1...>684), patial sequence
Genbank	-
Link Genbank	-

sequence	AAGAAAGTCGAAGTATATATTTGACTCGATACAAACTTTTTTTTTTTGAAGATCCGCTAT GATAATGAGAAAGATTTCTGTATATACGGCCAAAGCGCTCAATAATATCAGAATCTGATA AATCGGACCAAATCGCCTTACTAATAGGATGCCCCAATGCGTTACAAAATTTCGATTTAG CCAATGATCCAACCAGAGGCATAATTGGAACAATACTATCAAACTTCTTAATAGCATTAT CGATTAAAAATGTATTTTCTAGCATTTGACCGCGTACCATTGAAGACGTTAGTCGCACGC TTGAACGATAACCCATAAAGTAAAGGGAATGATTGGATAATTGGTTTATATAAATCCTTC CTGGTTGAGACCACAGGTAAAAATAAGATTTCCAGAAATTGACAAAGTAAGATTTCCATT TATTCATCAAAAGAAACGTCCCTTTTGAAGCAAGAATTGATTTTCCTTGATACCTAACAT AATGCATGAAAGAATCTTTGAATAACCATAAATTCGCTTGAAAAGCCCTGCCAAATACTT CTGAAAGATGCTCTATTTTTCCATAAAAATATATTCGTTCAATAAGGGCTCCAGAAGATG TTGATCGTAAGTGAGAAGATTGGTTACGGAAAAAGAGGAAGCCAGATTCATATTCACATA CATAAGAAGTATATAGGAAGAAGAATAGTCTGTGATTTCTTTTTGAATTTGAAAAAGAAG AACCGGCTTTCTTTGAATTTGAAGTAATAAAACTATCCCAATTATGACAAAAGAATCTTA ATAAATGCAAAGAGGAAGCATCTTTTATACAATAGCGAATAGCC
คำอธิบาย sequence	ribulose-1,5-bisphosphate carboxylase/oxygenase large subunit(<1...>824), patial sequence
Genbank	-
Link Genbank	-

ตัวอย่างที่ 3

รหัสการเก็บ	T6-3
รหัสพิพิธภัณฑ์
จังหวัด	เชียงใหม่
ละติจูด - ลองติจูด	18.531400N, 98.513000E, 790
วันที่เก็บ	01.05.2018
ผู้เก็บ	ส่งศักดิ์ ทองขาว

ITS2
psbA-trnH
rbcL
matK

sequence	AGAATCCCGTGAACCATCGAGTTTTTGAACGCAAGTTGCGCCTGAAGCCTCCCGGCTGAG GGCACGTCTGCCTGGGCGTCACGCATCACGTCACCCACATCAAACGTCCTTGTTTGGATT GTGATGTATGTGGGTGGAGACTGGTCTCCTGTGCCCATGGTGCGGTTGGCCCAAATATGA GTCCGCTTTAGAGTGACGCACGACTGGTGGTGGTTGACTTAACGGTCGTCTCGTGTCGTG TGTTTCGATTCTTAAAGGTGAAAACTCTTCAAGTACCCTGATGCGCTGTCTTGTAACGGC TCTTCGATCGCGACCCCAGGTCAGGCGGGACTACCCGCTGAGTTTAAGCATATCAATAAG CGGAGGAAAAGAAACTTACAAGGATTCCCTTAGTAACGGCGAGCGAACCGGGAACAGCCC AGCTTGAAAATCGGACGGCCTGGTCGTTTGAAT
คำอธิบาย sequence	5.8S ribosomal RNA, internal transcribed spacer 2, 28S ribosomal RNA(<1…>453)
Genbank	-
Link Genbank	-

sequence	TCATAATTTCCCTCTAGACTTAGCTGCTATTGAAGCTCCATCTACAAATGGATAAGACTT TGGTCTGATTGTATAGGAGTTTTTGAACTAAAAAAGGAGCAATAGCTTCCCTCTTGTTTT ATCAATAGGGCGTTATTGCTCCTTTTTTTATTTAGTACTATTAGCCTTATATAGTTTCTT TAAAAATAACAAGGACTTTTTATAGTTTGGTTCGAGTTACGTGGTTTTTCTTTTTATTCA TTTATATTATAGGTTTCGATATAATATACTTTTACCAATCTTTTCTGAAGTTTCATTTCT AATTCAATTTCAATCGAAAATAGATCAAAATTAAAATTTTTCTGATTTCTTACTTTTATT TATTAATTTATTTATTAAATAAGAAAGAAATAATATGCTTTTTTATGTTAATGGAAAAAT ATAGTAATACTAGATAATAGTAGAGGGGCGGATGTAGCCAAGTGGATCAAGG
คำอธิบาย sequence	psbA gene(<1...55)/ intergenic spacer(56...446)/ trnH gene(447...>472)
Genbank	-
Link Genbank	-

sequence	GTTGGATTCAAAGCTGGTGTTAAAGATTATAAATTGACTTATTATACTCCTGAATATGAA ACCAAGGATACTGATATCTTGGCAGCATTTCGAGTAACTCCTCAACCTGGAGTTCCGCCT GAAGAAGCAGGGGCCGCCGTAGCTGCCGAATCTTCTACTGGTACATGGACAACTGTATGG ACCGATGGACTTACGAGCCTTGATCGTTACAAAGGCCGATGCTATGGAATCGAGCCTGTT CCTGGAGAAGACAATCAATATATTGCTTATGTAGCTTATCCATTAGACCTTTTTGAAGAA GGTTCTGTTACTAACATGTTTACTTCCATTGTAGGTAATGTATTTGGGTTCAAAGCCCTG CGTGCTTTACGTCTGGAAGATTTGCGAATCCCTATTGCGTATATTAAAACTTTCGATGGT CCGCCTCACGGTATCCAAGTTGAGAGAGATAAATTGAACAAGTATGGTCGTCCCCTGTTG GGATGTACTATTAAACCTAAATTGGGGTTATCCGCTAAAAACTACGGTAGAGCTTGTTAT GAATGTCTTCGTGGTGGCCTTGATTTTACTAAAGATGATGAGAACGTAAACTCCCAACCG TTTATGCGTTGGAGAGACCGTTTCGTATTTTGTGCCGAAGCTATTTATAAAGCACAAGCT GAAACAGGTGAAATCAAAGGGCATTACTTG
คำอธิบาย sequence	ribulose-1,5-bisphosphate carboxylase/oxygenase large subunit(<1...>690), patial sequence
Genbank	-
Link Genbank	-

sequence	TAAAGTTCTAGCACAAGAAAGTCGAAGTATATATTTGACTCGATACAAACTTTTTTTTTT TGAAGATCCGCTATGATAATGAGAAAGATTTCTGTATATACGGCCAAAGCGCTCAATAAT ATCAAAATCTGATAAATCGGACCAAATCGCCTTACTAATAGGATGCCCCAATGCGTTACA AAATTTCGATTTAGCCAATGATCCAACCAGAGGCATAATTGGAACAATACTATCAAACTT CTTAATAGCATTATCGATTAAAAATGTATTTTCTAGCATTTGACCGCGTACCATTGAAGG CGTTAGCCGCACGCTTGAACGATAACCCAGAAAGTAAAGGGAATGATTGGATAATTGGTT TATATAAATCCTTCCTGGTTGAGACCACAGGTAAAAATAAAATTTCCAGAAATTGACAAA GTAAGATTTCCATTTATTCATCAAAAGAAACGTCCCTTTTGAAGCAAGAATTGATTTTCC TTGATACCTAACATAATGCATGAAAGAATCTTTGAATAACCATAAATTCGCTTGAAAAGC CCTGCCAAATACTTCTGAAAGATGCTCTATTTTTCCATAGAAATCTATTCGTTCAATAAG GGCTCCAGAAGATGTTGATCGTAAGTGAGAAGATTGGTTACGGAGAAAGAGGAAGCCAGA TTCATATTCACATACATAAGAAGTATATAGGAAGAAGAATAGTCTGTGATTTCTTTTTGA AAAAGAAGAACCGGCTTTCTTTGAATTTGAAGTAATAAAACTATCCCAATTATGACAAAA GAATCTTAATAAATGCAAAGAGGAAGCATCTTTTATCCAATAGCGAA
คำอธิบาย sequence	ribulose-1,5-bisphosphate carboxylase/oxygenase large subunit(<1...>827), patial sequence
Genbank	-
Link Genbank	-

รูปภาพ

เอกสารอ้างอิง

สาบเสือ. (2559). สืบค้นเมื่อ 5 มกราคม 2560, จาก https://medthai.com/%E0%B8%AA%E0%B 8%B2%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/

สาบเสือ. (2559). สืบค้นเมื่อ 5 มกราคม 2560, จาก https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8% AA%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8 %AD