| ชื่อวิทยาศาสตร์ |
Hibiscus sabdariffa L. |
| ชื่อวงศ์ |
MALVACEAE |
| ชื่อสามัญ |
Jamaica sorrel, Roselle |
| ชื่ออื่นๆ |
| ภาคเหนือ |
ผักเก็งเค็ง, ส้มเก็งเค็ง, ส้มพอเหมาะ |
| ตาก |
ส้มตะเลงเครง |
| เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน |
ส้มปู |
| ภาคกลาง |
กระเจี๊ยบ, กระเจี๊ยบแดง, กระเจี๊ยบเปรี้ยว |
| ภาคอีสาน |
ส้มพอดี |
| ระนอง |
ใบส้มม่า |
|
| ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ |
ไม้ล้มลุก ลักษณะลำต้นเป็นทรงพุ่ม อายุปีเดียว สูงประมาณ 1 – 2 เมตร ขนาดลำต้นประมาณ 1 - 2 ซม. แตกกิ่งก้านมากมายตั้งแต่โคนต้น เปลือกต้นเรียบ ต้นอ่อนมีสีเขียว เมื่อแก่ลำต้นและกิ่งก้านสีแดงเข้มหรือสีแดงอมม่วง เปลือกลำต้นบางเรียบ สามารถลอกเป็นเส้นได้
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับตามความสูงของกิ่ง ลักษณะใบรูปสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัด ยาวประมาณ 7 - 13 ซม. มีขนปกคลุมทั้งด้านบนด้านล่าง ขอบใบเป็นแฉกคล้ายนิ้วมือ 3 นิ้ว หรือเป็น 5 แฉก ระยะห่างระหว่างแฉก 0.5 - 3 ซม. ลึกประมาณ 3 - 8 ซม. มีหูใบเป็นเส้นเรียวยาว 0.8 - 1.5 ซม. โคนใบสอบเรียว ปลายใบแหลมหรือเรียวแหลม โคนใบมน แต่ละแฉกมีรูปใบหอก ขอบใบเป็นจักฟันเลื่อย มีเส้นใบ 3 – 7 เส้น สีแดง ใบด้านล่างนูนเด่น โคนเส้นกลางใบด้านท้องใบมีต่อม 1 ต่อม แผ่นใบสีเขียวเกลี้ยง ก้านใบยาว 4 – 15 ซม. มีขนรูปดาวปกคลุม ใบที่มีอายุน้อย และใบใกล้ดอกจะมีขนาดเล็กรูปไข่
ดอกเป็นดอกเดี่ยว ดอกแทงออกตามซอกใบตั้งแต่โคนกิ่งถึงปลายกิ่ง ดอกมีก้านดอกสั้น สีแดงม่วง ดอกมีกลีบเลี้ยง ประมาณ 5 กลีบ หุ้มดอกบนสุด มีขนาดใหญ่ มีลักษณะอวบหนา มีสีแดงเข้มหุ้มดอก และกลีบรองดอก ที่เป็นกลีบด้านล่างสุด มีขนาดเล็ก 8 - 12 กลีบ มีสีแดงเข้ม กลีบทั้ง 2 ชนิดนี้ จะติดอยู่กับดอกจนถึงติดผล และผลแก่ ไม่มีร่วง ดอกเมื่อบานจะมีกลีบดอกสีเหลืองหรือสีชมพูอ่อนหรือสีขาวแกมชมพู บริเวณกลางดอกมีสีเข้ม ส่วนของดอกมีสีจางลง เมื่อดอกแก่กลีบดอกจะร่วง ทำให้กลีบรองดอก และกลีบเลี้ยงเจริญขึ้นมาหุ้ม เกสรเพศผู้จำนวนมาก
ผล เจริญจากดอก เป็นผลแห้งแตกได้ ลักษณะรูปรีปลายแหลมหรือรูปไข่ ยาวประมาณ 2.5 ซม. มีจงอยสั้นๆ มีจีบตามยาว และถูกหุ้มด้วยกลีบเลี้ยงสีแดงเข้ม ติดทนขนาดใหญ่รองรับอยู่จนผลแก่ มีขนหยาบๆ สีเหลืองปกคลุม
เมล็ด ส่วนในของเมล็ดรูปไตสีน้ำตาลเกลี้ยงจำนวนมาก |
| ประโยชน์ทางยา |
|
| DNA Barcode |
ตัวอย่างที่ 1
| รหัสการเก็บ |
M16-1 |
| รหัสพิพิธภัณฑ์ |
|
| จังหวัด |
กาญจนบุรี |
| ละติจูด - ลองติจูด |
14.324613N, 99.348383E, 184 |
| วันที่เก็บ |
27.07.2017 |
| ผู้เก็บ |
วันวิสาข์ ศึกษากิจ |
|
| sequence |
ATTGCAGAATCCCGTGAACCATCGAGTTTTTGAACGCAAGTTGCGCCCCAAGCCATTAGG
TCGAGGGCACGTCTGCCTGGGTGTCACGCATCGTTGCCCCCATCCAACCCTTACCCGCAG
GGCATCGGTTGAGGTGTGGGCGGAGAATGGCCTCCCGTGTGCTCACCGCTCGCGGTTGGC
CTAAAATCGAGTCCTCGGCGACCACGGTGCCGCGACAATCGGTGGTGTTGCTTCGAGCTG
CCTCGTTTTTTGTCGTGTGCTGCCGTCGATCCGTGCTCTCTGACCCTTTCGGCACCGCAA
GCACGGTGCTCGCGTCGCGACCCCAGGTCAGGCGGGATTACCCGCTGAGTTTAAGCATAT
CAATAAGCGGAGGAAAAGAAACTTACAAGGATTCCCTTAGTAACGGCGAGCGAACCGGGA
ATAGCCCAGCTTGAGAATCGGTCGCCCTCGGCGTCCGAATTGTAG
|
| คำอธิบาย sequence |
5.8S ribosomal RNA(<1…89)/ internal transcribed spacer 2(90…317)/ 28S ribosomal RNA(318…>465) |
| Genbank |
- |
| Link Genbank |
- |
| sequence |
TAATGCTCATAACTTCCCTCTAGACCTAGCTGCTATTGAAGCTCCATCTACAAATGGATA
AGACTTTGGTTTTAGTGTATACGATTTTTTGAAAATAAAGGAGCAATAACCAATTTCTTG
TTCTATCAAGAGTGTTGGTATTGCTCCTTTATTTAGATTTAGTAGTGTTTCTTTTCTTTA
CATTTCTTTACATAAGTTTGTTTTTTCTTTACTTTCACGTTAAGTTTACCTTTTTTATTT
TACCCTATTTATTTCTTATTACCATAAGAAATAAATAAAGGATTTTTAATGAGTTTGATT
TCGTTTTATTGGATTTGACTTAGTATTATACGTTCGTTATGTACTAATATAGTAACGAAT
TTTTATAAATATATAAAATAAATATATAAAAAAAGTAAAAAATACCAAGATTTAAACAAA
ATAAAATAGTATAGTGAAAGTACTATACTATACTATACTATAGTATAGTAGAGGGGCGGA
TGTAGCCAAGTGGATCAAGGCAGTGGAT |
| คำอธิบาย sequence |
psbA gene(<1...61)/ intergenic spacer(62...475)/ trnH gene(476...>508) |
| Genbank |
- |
| Link Genbank |
- |
| sequence |
- |
| คำอธิบาย sequence |
- |
| Genbank |
- |
| Link Genbank |
- |
| sequence |
TACGAGCCAAAGTTTTAACACAAGAAAACCGAAGTATATATTTTATTTGATACAAACTCT
TTTTTTTTGAAGATCCACTGTGATAATGAGAAAGATTTCTACATATACGCACAAATCGGT
CAACAATATCAGAATCGGAAGAATCGGCCCACGTTGGCTTACTGATGGGATGCCCCAATG
TGTTACAAAATTTCGCCTTAGACAATGATCCGATGAGAGAAATTATTGGAATTCTTGTAT
CCAACGTCTTCATAGCATTATCTATTATAAATGAATTTTCTAGCATTTGACTTCGTACCA
CTAAAGGATTTAATCGCACACTTGAAAGATAGCCCAGAAAGTCGAGAGAATATTTATATA
ATTGATTTATACGGACTCTTCCTGATTGAGTCCACGTGTAAAAATAATATTGCCATAAAT
CTACAAAGTAATATTTCCACTTATTCATCAGAAGAGACGTATCTTTTGAGGACAGAATTG
ACTTTCCTTGATACCTAATAAAATGTATGAAAGGGTCTTTGAACAACCACAGGTTGTTCT
GAAAATCATTATAAAAGACTTCTACAAGATACTCTATTTTTCCATAGAAATAAATTCGTT
CAAGAAAGACTCCAGAAGATGTTGATCGTAAATGAGAAGATTGATTACGGAGAAAAAGGA
AAATGGATTCGTATTCATATGCATGAGAATTATATAGGAACAAGAATAATCTTGGATTCA
AAATCGAAATGGGTTTCTTTGGAGTAATAAACCTCTTCAAATTACAATACTGGTAGAGAG
AGAACCGTAATAAATGCAAAGAAGAAGCATCTTTTACCCAGTAGCGAAGGGCTTG |
| คำอธิบาย sequence |
maturase K(<1...>835), patial sequence |
| Genbank |
- |
| Link Genbank |
- |
ตัวอย่างที่ 2
| รหัสการเก็บ |
M16-2 |
| รหัสพิพิธภัณฑ์ |
|
| จังหวัด |
พังงา |
| ละติจูด - ลองติจูด |
8.511238N, 98.210279E, 49 |
| วันที่เก็บ |
01.09.2017 |
| ผู้เก็บ |
วันวิสาข์ ศึกษากิจ |
|
ตัวอย่างที่ 3
| รหัสการเก็บ |
M16-3 |
| รหัสพิพิธภัณฑ์ |
|
| จังหวัด |
เชียงใหม่ |
| ละติจูด - ลองติจูด |
18.531300N, 98.512900E, 810 |
| วันที่เก็บ |
22.01.2018 |
| ผู้เก็บ |
วันวิสาข์ ศึกษากิจ |
|
| sequence |
TCCCGTGAACCATCGAGTTTTTGAACGCAAGTTGCGCCCCAAGCCATTAGGCCGAGGGCA
CGTCTGCCTGGGTGTCACGCATCGTTGCCCCCATCCAACCCTTACCCACAGGGCATCGGT
TGAGGTGTGGGCGGAGAATGGCCTCCCGTGCGCTCACCGCTCGCGGTTGGCCTAAAATCG
AGTCCTCGGCGACCACGGTGCCGCGACAATCGGTGGTGTTGCTTCGAGCTGCCTCGTTTT
TTGTCGTGTGCTGCCGTCGATCCGTGCTCTCTGACCCTTTCGGCACCGCAAGCACGGTGC
TCGCATCGCGACCCCAGGTCAGGCGGGATTACCCGCTGAGTTTAAGCATATCAATAAGCG
GAGGAAAAGAAACTTACAAGGATTCCCTTAGTAACGGCGAGCGAACCGGGAATAGCCCAG
CTTGAGAATCGGTCGCCCTCGGCGTCC |
| คำอธิบาย sequence |
5.8S ribosomal RNA(<1…80)/ internal transcribed spacer 2(81…308)/ 28S ribosomal RNA(309…>447) |
| Genbank |
- |
| Link Genbank |
- |
| sequence |
CATAACTTCCCTCTAGACCTAGCTGCTATTGAAGCTCCATCTACAAATGGATAAGACTTT
GGTTTTAGTGTATACGATTTTTTGAAAATAAAGGAGCAATAACCAATTTCTTGTTCTATC
AAGAGTGTTGGTATTGCTCCTTTATTTAGATTTAGTAGTGTTTCTTTTCTTTACATTTCT
TTACATAAGTTTGTTTTTTCTTTACTTTCACGTTAAGTTTACCTTTTTTATTTTACCCTA
TTTATTTCTTATTACCATAAGAAATAAATAAAGGATTTTTAATGAGTTTGATTTCGTTTT
ATTGGATTTGACTTAGTATTATACGTTCGTTATGTACTAATATAGTAACGAATTTTTATA
AATATATAAAATAAATATATAAAAAAAGTAAAAAATACCAAGATTTAAACAAAATAAAAT
AGTATAGTGAAAGTACTATACTATACTATACTATAGTATAGTAGAGGGGCGGATGTAGCC
AAGTGGATCAAGGCAGTGGA |
| คำอธิบาย sequence |
psbA gene(<1...54)/ intergenic spacer(55...468)/ trnH gene(469...>500) |
| Genbank |
- |
| Link Genbank |
- |
| sequence |
- |
| คำอธิบาย sequence |
- |
| Genbank |
- |
| Link Genbank |
- |
| sequence |
AAGTTTTAACACAAGAAAACCGAAGTATATATTTTATTTGATACAAACTCTTTTTTTTTG
AAGATCCACTGTGATAATGAGAAAGATTTCTACATATACGCACAAATCGGTCAACAATAT
CAGAATCGGAAGAATCGGCCCACGTTGGCTTACTGATGGGATGCCCCAATGTGTTACAAA
ATTTCGCCTTAGACAATGATCCGATGAGAGAAATTATTGGAATTCTTGTATCCAACGTCT
TCATAGCATTATCTATTATAAATGAATTTTCTAGCATTTGACTTCGTACCACTAAAGGAT
TTAATCGCACACTTGAAAGATAGCCCAGAAAGTCGAGAGAATATTTATATAATTGATTTA
TACGGACTCTTCCTGATTGAGTCCACGTGTAAAAATAATATTGCCATAAATCTACAAAGT
AATATTTCCACTTATTCATCAGAAGAGACGTATCTTTTGAGGACAGAATTGACTTTCCTT
GATACCTAATAAAATGTATGAAAGGGTCTTTGAACAACCACAGGTTGTTCTGAAAATCAT
TATAAAAGACTTCTACAAGATACTCTATTTTTCCATAGAAATAAATTCGTTCAAGAAAGA
CTCCAGAAGATGTTGATCGTAAATGAGAAGATTGATTACGGAGAAAAAGGAAAATGGATT
CGTATTCATATGCATGAGAATTATATAGGAACAAGAATAATCTTGGATTCAAAATCGAAA
TGGGTTTCTTTGGAGTAATAAACCTCTTCAAATTACAATACTGGTAGAGAGAGAACCGTA
ATAAATGCAAAGAAGAAGCATCTTTTACCCAGTAGCG |
| คำอธิบาย sequence |
maturase K(<1...>817), patial sequence |
| Genbank |
- |
| Link Genbank |
- |
|
| รูปภาพ |
กระเจี๊ยบแดง, ต้น
|
|
กระเจี๊ยบแดง, ใบ |
|
กระเจี๊ยบแดง, กลีบเลี้ยง |
|
กระเจี๊ยบแดง, ดอก |
| |
กระเจี๊ยบแดง, ผล
|
|
กระเจี๊ยบแดง, herbarium ตัวอย่างที่ 1 |
|
กระเจี๊ยบแดง, herbarium ตัวอย่างที่ 2 |
|
กระเจี๊ยบแดง, herbarium ตัวอย่างที่ 3 |
| |
|
|
|
|
qweqweqwe |
|
333 |
| |
44444
|
|
666 |
|
|
|
|
| |
|
| ข้อมูลเพิ่มเติม |
อ่าน |
| เอกสารอ้างอิง |
| Puechkaset.com. กระเจี๊ยบแดง สรรพคุณ และการปลูกกระเจี๊ยบแดง. [เข้าถึงเมื่อ 5 ม.ค. 2560] เข้าถึงได้จาก: http://puechkaset.com/กระเจี๊ยบแดง/ |
| สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล. กระเจี๊ยบแดง. สืบค้นเมื่อ 18 มิถุนายน 2562, จาก http://www.medplant.mahidol.ac.th/pubhealth/hibiscus.html |
| อ.โชติอนันต์ และคณะ. (2551). สมุนไพรไทย สำหรับงานสาธารณสุขมูลฐาน. หน้า 202. |
| ศูนย์พัฒนาตำราการแพทย์แผนไทย มูลนิธิการแพทย์แผนไทยพัฒนา. (2549). พฤกษชาติสมุนไพร. หน้า 28. |
|
|
|